АВЫЛ СУЛЫШЫ

Игътибарлы укучыларыбыз сизгәндер: күптән түгел Чувашстан якларында йөреп кайттым. Биредәге халыкның тормыш-көнкүреше, кәсеп һәм шөгыльләре турында газетабызның узган саннарында язып үттем инде. Чувашстанга ничек сәяхәт кылуым, алган тәэсирләрем белән бүлешмәскә дә булыр иде, бәлки. Әмма Комсомольск районының йөрәге – Тукай авылы турында, аның тырыш халкы, үрнәк булырлык эшләре турында сөйләми калу һич мөмкин түгел.

Урмай диюгә күз алдына төзек зур авыл, берсеннән-берсе матур йортлар, ит сатучы, казылык тутыручы, пилмән-манты кебек ярымфабрикатлар ясап сатучы тырыш мишәр халкы килеп баса. Әлеге авылга килеп төшкәч тә, иң беренче шундый һөнәр иясе янына сугылырмын дигән идем. Әмма ни хикмәт, биредәгеләр иң беренче итеп 102 яшьлек Зәйнәпбану әби Гайнетдинованы телгә алды.

Чувашстан якларына сәфәргә чыктым. Мишәр халкының сүз эзләп кесәгә кермәвен белә идем. Әмма болары кирәкле сүзеңне үз кесәңнән үк тартып алырга мөмкин. Әрсез, чая, батыр халык. Ихата тутырып мал асрый, билне бишкә буып эшли, мул тормышта яшиләр. Чаялык азмы-күпме барыбызда да бар, диярсез. Ә менә батырлык һәркемгә дә бирелми. Үзебезнең Татарстанда да юлыкмаган гаҗәеп батыр әби белән танышып кайттым мин биредә.

Хәтерегездә булса, узган көздә Баулыда яшәүче Рәшидә апа турында язган идем. Баласызлыктан интеккән хатын-кызларга ярдәм итә ул.

Саба районы Тенеки авылында бер әби яши. Аның өч үзенчәлеге бар: беренчедән, аңа 101(!) яшь, икенчедән, аның исеме дә гадәти генә түгел, өченчедән, ул һәр җөмләсен уен-көлке, шаяру белән әйтә.

Төрле һөнәр ияләре белән дә, язмышлары ро­ман­га тиң әби-бабайлар белән дә, бер гасыр яшәүче­ләр белән дә шактый очраштым. Алар бер-берсе­нә охшамаган, һәрберсе үзенчәлекле.

Баулы шәһәренә кунакка баргач, очрак­лы рәвештә генә бер ханым белән таныштым. Баласын алдына утырткан да, аны чуп-чуп итеп минут саен үбеп тора, кысып-кысып кочаклый. Бер генә секундка да игътибарсыз калдырмый, кыскасы. Минем гаҗәпләнеп карап торуыма ул: “Бик көттереп туган бала бит ул, апасы. Шуңа да тәмле”, – диде бәхетле ана.

Еш кына туй табыны артында яшь парларга тигез картлык телиләр. Дөрес, ул тигез картлыкка җитү түгел, бергә ике-өч ел да яшәмичә аерылышучылар да күп хәзер. Ә менә Теләче районы Баландыш авылында гомер итүче Әхмәтшин Хәсән абый белән Мөслимә апа нәкъ менә шул матур, тигез картлыкның асыл үрнәген гәүдәләндерә.